I-zine nr 21 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 38 2014
Hoe verhalen mensen verbinden.
Hoe schaars en waardevol zijn ‘stil-sta’ momenten. Een ontspannen wandeling over het strand, een lunch op een zonovergoten terras of een uitgebreide kop koffie. Alleen, met je partner, kinderen, familieleden, oude of nieuwe contacten? Wat prijs ik mij gelukkig dat ik dit ook mijn werk mag noemen. Het is zo fijn én belangrijk om persoonlijke verhalen te delen en in een open sfeer ervaringen, gevoelens uit te spreken. Juist als we het moeilijk hebben!
Het blijkt lastig om échte en duurzame verbinding tot stand te brengen en te houden. Verbinding tussen partners, familieleden, directieleden, collega’s, medewerkers van verschillende afdelingen, andere organisaties en ‘burgers. Alsof we totaal ándere wezens zijn, die elkaar niet vanzelf opzoeken. Mensen waarin we ons niet kunnen verplaatsen, geen begrip voor kunnen hebben, laat staan dezelfde taal spreken.
Lang geleden vertelden mensen elkaar graag verhalen. Rondom kampvuren, tijdens bedevaarttochten, lange bootreizen, aan het hof, ontstonden mythen en sprookjes. Deze levenslessen werden gedeeld, doorverteld, mooier of erger gemaakt, uitgebeeld in schilderijen en voorstellingen en uiteindelijk opgeschreven. Het gaf vermaak, afleiding, troost, en zorgde voor onderricht.
Volgens John Campbell bevatten al deze verhalen een universele verhaallijn, genaamd ‘de reis van de held’. De held ‘ontwaakt’op zeker moment in zijn of haar leven, door een heftige gebeurtenis. De held herkent zijn roeping, gaat op pad en komt allerlei beproevingen tegen. De held faalt en leert ervan, krijgt hulp uit onverwachte hoek en slaagt erin zijn doel te bereiken. Ken jij je eigen heldenverhaal?
Waarom vertellen we hier niet vaker over? Gaat het niet meer van nature? Hebben of nemen we er geen tijd meer voor? Of hebben we het verleerd door het gebruik van alle sociale media? Vinden we het niet meer nodig omdat we individualiseren? Kijkend naar de ramp met de MH17 is dit niet het geval! Juist in tijden van onzekerheid en ellende is het delen van verhalen nodig en mogelijk.
De kunst is om hiervoor de juiste setting en randvoorwaarden te creëren. Tijd, een prettige locatie, mensen met een gemeenschappelijk doel, thema of vraag en bovenal interesse in elkaar. Dat is alles wat nodig is om tot prachtige persoonlijke verhalen, respect, begrip, trots en steun en nieuwe ideeën te komen. Waarom doen we dit niet veel vaker? Ook als er geen vervelende aanleiding is en het de kans vergroot dat we ‘nog lang en gelukkig samen leven’?
TIP
Vraag je eens af wat jouw verhaal is? Met wie zou je dit willen delen om meer verbinding te creëren? Zoek elkaar op. Ga samen eten, maak een wandeling, ga met een wijntje voor de open haard zitten, staar in een vuurkorf. Nodig de ander uit tot haar of zijn verhaal. Als het lastig voor je is, zie het alvast als één van jouw beproevingen om de stap naar verbinding te nemen. Gun jezelf en de ander een mooie ontmoeting. Laat je, net als ik, verrassen door wat het je allemaal oplevert.
En ik. ben benieuwd naar jouw verhaal!
Hartelijke groet,
I-zine nr 20 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 36 2014
Hoe bewustwording van het ‘wij-zij’-mechanisme aanzet tot gedragsverandering.
Ik ben graag “wij”. Als ik met mijn gezin op stap ga. Wanneer ik afspreek met vriendinnen, of een heisessie begeleid met een collega. Wij zijn natuurlijk de beste hockeyclub van Delft. Ik juich met onze vrienden als wij winnen tijdens het WK-voetbal. We rouwen collectief als Nederlanders.
De laatste tijd lijkt het steeds vaker over wij, maar ook over zij te gaan. In het wereldnieuws maar ook dichterbij in organisaties en thuis. Wat levert mij “wij” op? Wij is een gevoel van “niet alleen zijn”, van verbondenheid, samen sterk, gedeelde ideeën, normen en waarden. Ik hoor ergens bij, ik ben trots op ons, voel me gesteund. Herkenbaar?
En kan er “wij” zijn, zonder” zij”? Als er geen “zij” zijn, zijn we allemaal wij. Dan zijn we één, is er geen onderscheid, geen exclusiviteit, geen grenzen tussen wat wij vinden en doen en wat voor de anderen geldt. Dat is veelomvattend, “huge”, onpersoonlijk, saai, eenheidsworst. Dan herkennen wij, ikken, ons niet meer. Blijkbaar hebben we behoefte aan begrenzing, overzichtelijkheid, ‘persoonlijke” verbinding. Wij hebben “zij” nodig al is het maar om onze eigen identiteit te vormen.
Jammer dat dit mooie mechanisme van “inclusiviteit” vaak ellende met zich meebrengt. Het wij gevoel sluit namelijk andere mensen uit. Daar verbinden we ons liever niet mee. Dit zijn de ‘zondebokken’ waarachter we ons kunnen verschuilen. Door over hen te klagen, met hen te wedijveren, hen te pesten, te beschuldigen of te bestrijden, maskeren we onze eigen fouten of onmacht. We hoeven zelf geen verantwoordelijkheid te nemen. Triest om dagelijks in de media te zien waar dit gedrag toe leidt. Verrassend om in mijn werk in organisaties te constateren dat leidinggevenden, afdelingen, medewerkers, eraan meedoen. Irritant als ik mijn kinderen of mijzelf hierop “betrap”.
Bewustwording van dit wij-zij mechanisme, zet aan tot gedragsverandering. Dus maak ik mijn vechtende zonen verantwoordelijk om samen de hond uit te laten. Ik vraag een groep medewerkers om samen met hun leidinggevende te bedenken wat ze zélf (en niet ‘zij’: de andere afdelingen, directie etc.) kunnen veranderen aan een bepaalde situatie. Teruggeworpen op deze ‘wij’ vormen ze een team. Ze werken aan eigen oplossingen die veel energie opleveren. Zo ontstaat er beweging in de mensen zelf, het team, en in de organisatie wanneer ze de verbinding met de anderen opzoeken.
Want er is nog zoveel te winnen en te leren van ‘zij’! De vergelijking van de verschillende invalshoeken leidt tot creativiteit, vernieuwing en positieve energie. Het maakt ons alert op onze onderlinge posities en verscherpt de standpunten. Deze blijken interessant en soms zelfs boeiender of beter dan die van ons!
TIP
Vraag je eens af of met wie jij je “wij” voelt? Ben je je bewust van de effecten van dit gevoel op je gedrag? Onderzoek dan eens wie “zij” zijn? Zoek beiden op. Ga het contact aan, verdiep je écht in hen. Kijk of op welk vlak jullie overeenkomsten hebben. Pak een gezamenlijke taak op. Bepaal daarna nog eens wie ‘wij’ of ‘zij’ zijn? Wie weet is er spontaan een nieuw “wij” gevoel ontstaan?
Recente reacties