Onveiligheid; een wankele basis

I-zine nr 36 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 22 2015

Hoe het bespreken van angst juist tot samenwerking en veiligheid kan leiden.

Valveiligheid, babbeltrucs, brandveiligheid, legionella, dementie.. Allemaal zaken waar we, als wij of onze geliefden ouder worden, niet mee in aanraking willen komen. We willen ons niet bang laten maken en toch is er een interessante paradox; want als deze ‘angst’ ons niet ergens raakt, komen we niet in beweging.

De veelheid aan betrokken partijen die zich hier – met opvallend veel passie- mee bezig houdt verrast me. Ik organiseer een congres ter gelegenheid van het afscheid van een burgemeester. Zij is, misschien ook met haar eigen pensioen in zicht, erg betrokken bij de ‘veiligheid van zelfstandig wonende ouderen en minder zelfredzamen’. De sprekers die ik benader doen alle moeite om zich hiervoor vrij te maken. Een bevriend pianiste komt graag omdat ze zelf een dementerende moeder heeft. Tijdens het geanimeerde ‘open space minicongres’ blijkt dat velen elkaar nog nooit ontmoet hebben, ondanks dat ze veel raakvlakken hebben in hun werkzaamheden. Eén van de deelnemers complimenteert ons met de organisatie en vindt dat we zo’n ‘bijzondere, veilige setting creëren’.

Toch is het eenvoudig om al deze bij (on)veiligheid betrokken partijen te verbinden.  Professionals, vrijwilligers, commerciële hulpaanbieders, vitale partners en niet te vergeten betrokkenen burgers, patiënten, bewoners, werknemers, hebben een zelfde drive: het voorkomen van onveiligheid. In deze complexe wereld, waarin risico’s toenemen en er steeds meer met minder middelen gedaan moet worden, beseft iedereen ook dat niemand het alleen kan. Samenwerking is dus noodzakelijk.

Waarom loopt het in de praktijk toch vaak anders? Waarom schrikken partijen elkaar af door te starten met: ‘wie er over gaat, wiens verantwoordelijkheid het is, wie het gaat betalen en hoeveel tijd er voor nodig is’?’ Iedereen heeft het druk met de eigen taken en processen. Het is lastig om overzicht te krijgen. Voor velen is het nog moeilijker om toe te geven dat je iets niet alleen kan. Soms mist het gevoel van urgentie of zijn de behoeften aan eigen veiligheid en zekerheid niet voldoende ingevuld.

In mijn werk, herken ik de (on)veiligheidsparadox. Onveiligheid zorgt voor drive, maar is ook een wankele basis om samen te gaan werken. Juist als het gáát om veiligheid, zoals in de haven van Oman, op een kernenergie-locatie, in een netwerk vitale infrastructuur. Binnen veiligheidsregio’s die samen meerjaren-prioriteiten willen stellen en met partners willen oefenen. In een gemeente waar verschillende afdelingen zich met cultuurverandering bezig houden.

Blijkbaar is het een hele kunst om deze paradox ‘veilig’ bespreekbaar te maken.

TIP

Hoe je dit kunt doen?” Pas de “3 A’s”* toe als je samenwerking en verbinding zoekt in veiligheid.

Geef Aandacht: luister en stel vragen: waar komt de behoefte vandaan om iets in gang te zetten of te bereiken? Waar is iemand bang voor?

Zorg voor Aansluiting: erken emoties en laat laat zien wat je de energie geeft om je ervoor in te zetten.

Wees Assertief: praat over je invloed, inhoudelijke kennis en visie. Zo vorm je een stevige basis voor verdere samenwerking.

* uit de training verbale agressie, die ik geef samen met Loevezijn Protect.

Hartelijke groet,