I-zine nr 29 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 2 2015
Hoe je nú de ruimte kunt pakken om jouw droom vorm te geven.
Een nieuw jaar, nieuwe kansen. Zo ervaar ik dat altijd weer, terwijl het puur een kwestie van een ander jaartal is. Ik voel hoe allerlei mogelijkheden open liggen, maar weet nog niet in welke vorm ik ze ga gieten. Mijn beste ideeën komen op een moment dat ik er juist niet bewust mee bezig ben, bijvoorbeeld ‘s nachts als ik droom. Zoals Paulo Coelho het zo mooi beschrijft in zijn boek ‘de strijders van het licht’:
“Om zijn droom te verwezenlijken dient een strijder van het licht te beschikken over een sterke wil en over een ongelooflijk vermogen tot overgave. Ook al heeft hij een doel, de weg ernaartoe is niet altijd die welke hij zich voorstelt”.
Ik ben nog een strijder van het licht in wording, want ik vind het erg lastig om me over te geven aan dit nog ‘niet-weten’. Het liefst zet ik mijn dromen direct om in acties. Ik heb ook de sterke overtuiging dat ik eigenlijk al een volle agenda zou moeten hebben. Dan ben ik druk bezig om een bekende weg te volgen, maar verwezenlijk ik mijn droom?
Tijdens een wandeling met een goede vriendin, stel ik mijzelf de volgende vragen:
- Waarom doe ik dit werk?
- Wat is mijn toegevoegde waarde of bedoeling en voor wie?
- Wat wil ik dit jaar betekenen en bereiken? Hoe doe ik dit?
Open jouw deur naar een jaar met een gouden randje
Simon Sinek noemt dit in zijn TED talk de ‘golden circle’. Ik geef mijn jaar een gouden randje, als ik vanuit mijn hart werk, plannen maak en naar buiten breng. Het beantwoorden van deze drie vragen, in deze volgorde, inspireert me en brengt me terug bij mijn doel; daar waar het echt over gaat.
Helaas ben ik niet de enige die vaak andersom denkt en werkt, lees ik in ‘verdraaide organisaties’ van Wouter Hart. We houden ons bezig met het concrete ‘hoe’, soms met het ‘wat´ maar zelden met het abstractere, minder makkelijk te definiëren ‘waarom’. Dit leidt tot ‘uitholling’ van het vak en onze passie. We richten ons op taken, procedures, targets. Tot ieders frustratie! Deze ‘ditjes en datjes’ geven geen voldoening en het kost moeite om het werk vol te houden. Je hebt geen vat op wat er gebeurt. En áls er iets op je af komt, heb je geen ‘toetssteen’ om te kijken of het past in jouw grotere plaatje. Omdat je het niet heb gemaakt!
Als ik het nu eens omdraai? Dit jaar start met mijn ‘waarom? Ik geniet er ontzettend van als ik leidinggevenden en hun teams in hulpverlenende organisaties zover krijg, dat ze goed voor zichzélf en elkaar zorgen. Mijn bedoeling is om een veilige setting te creëren, waarin ze zich bewust worden van wat ze doen én laten. Ik begeleid hen graag in hún ontwikkelproces, zodat ze daarna in staat zijn om anderen te helpen. Zo neemt het plezier, de kwaliteit van hun werk en daarmee de veiligheid voor de samenleving, toe. Wat ik hiervoor doe en hoe? Voor die vragen neem ik eerst zelf nog wat ruimte en ondertussen laat ik mij verrassen. Geef ik je dan het goede voorbeeld?
TIP
Geef jouw jaar een gouden randje. Plan rustmomenten in je agenda. Gewoon even niks, tijd voor zelfreflectie. Denk eens na over de drie bovengenoemde vragen en beperk je – zeker als leidinggevende – eerst tot het ‘waarom’. Doe het in stapjes en vraag hulp aan betrouwbare, eerlijke sparringspartners. Dit kunnen collega’s, medewerkers of vrienden zijn. Geef je over aan hun feedback. Laat vooral ruimte voor het ‘wat’ en ‘hoe’. “Ook al heb je een doel, de weg ernaartoe is niet altijd die welke jij je voorstelt”.
Een prachtig jaar gewenst!
I-zine nr 28 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 52 2014
Welk licht wil er vanuit jou geboren worden?
Wanneer straal jij en kom jij tot leven? Wat zet jou in vuur en vlam of waar gaat jouw hart van zingen?
Vragen die we niet zo makkelijk kunnen beantwoorden. Zeker als we druk bezig zijn, zo vlak voor het eind van het jaar, houden we ons hier liever niet mee bezig. We draaien maar door, vechten tegen deadlines alsof 1 januari het einde is. We raken moe, gestrest en soms zelfs depressief in deze donkere dagen.
En eerlijk: vechten we eigenlijk niet tegen onze natuurlijke behoefte om tot rust te komen? Waarom beginnen we al voor dat het licht wordt en gaan we door als het donker invalt? Waarom onderdrukken we onze impuls om kaarsen aan te steken en wat te bezinnen in de sfeer die dan ontstaat? Waarom niet gewoon lekker op tijd naar bed en bij te slapen?
Wat zou er gebeuren als we nu even massaal stil zouden staan? Of er nu een witte kerst is of niet, gewoon lekker thuis, cocoonen, al dan niet met familie of vrienden. Zou de economie instorten? Zou onze werkgever over de kop gaan? Zou onze veiligheid in het geding komen? Integendeel! Ik denk dat het ons zou helpen, om ons beter, fitter en blijer te voelen, helderder om keuzes te maken, gerichter inbreng te hebben als we weer starten met onze activiteiten in het nieuwe jaar. Zo kunnen we onze goede voornemens écht uitvoeren en de wereld samen een beetje lichter maken.
Deze week mocht ik een team in de zorg begeleiden, wat het afgelopen jaar aan (te) veel veranderingen onderhevig was. Na een rommelige start, keken we samen terug op de ‘plussen’ en ‘minnen’ van dit jaar. We eindigden met een paar nieuwe ideeën, maar vooral in rust. De problemen waren niet opgelost, maar wel gedeeld en dit gaf verbinding en vertrouwen.
In het kader van ‘praktiseer wat je predikt’, wil ik graag mijn top 5 ‘plussen’ met je delen, waar ik, dit jaar, vooral heel Blij van werd:
- Vernieuwen: huis verbouwen, hardlopen in een groep, een nieuw baby-nichtje en schrijven van i-zines.
- Verrassen: feesten (80 jr en 50 jr huwelijk) organiseren voor mijn (schoon)ouders en een open space congres (FCIC) voor mijn zus.
- Verbinden: met collega’s in het kader van mensontwikkeling en advies in veiligheid.
- Vieren: van jubilea; 25 jr. brandweer, 30 jr vriendin TU, 35 jr. middelbare school.
- Vrije tijd: besteden aan gezin, familie, vrienden, vrijwilligerswerk.
Een gelukkig kortere, maar zeker niet minder energie vretende, top 4 van ‘minnen’. Hierdoor voelde ik mij Bedroefd, Bang of zelfs Boos:
- Vertrouwen: mis ik wel eens als het gaat over verwerven van nieuwe opdrachten/klanten.
- Verbinden: lukt me niet altijd met mijn twee puberende zoons.
- Verlaten: van coachees, een intervisiegroep, overleden familieleden, valt me zwaar.
- Verduren: van chaos en wanorde, word ik heel onrustig van.
Dit geheel overziend ben ik dankbaar voor de overdaad aan ‘plussen’ met als rode draad; vormen, verrassen, vernieuwen, verbinden. Dit zijn precies de kernwaarden die ik op mijn visitekaartje heb gezet en die ik nu kan aanvullen met ‘vieren en vrije tijd’ Uit de minnen blijkt waar ik moeite mee heb en wat mij belemmert om voluit te ‘stralen’; een gebrek aan vertrouwen en verbinding en ‘verlaten en verduren’.
Gun jezelf eens de tijd om terug te kijken en stil te staan bij de vraag wat jouw plussen en minnen waren. Waar gaat jouw hart van zingen? Wacht dan en geduldig op jouw persoonlijke antwoord. Dat wat je vaak niet zozeer bedenkt, maar meer vanuit je gevoel en intuïtie voortkomt. Een heel wezenlijk ‘iets’ wat je diep down wel weet, wat je drijft, wat maakt dat je ‘flow’ ervaart als je het doet. Datgene waar je energie van krijgt en wat je graag op anderen overdraagt. Omdat je daarmee jezelf en anderen gelukkig maakt. Die activiteiten die helemaal bij iemand passen. Meestal is het niet één ding, maar zijn het meerdere ervaringen waarvan je weet dat het ‘ klopt’, als je ziet dat deze persoon gaat stralen, wanneer hij erover vertelt. Zijn of haar hart gaat zingen dan, en dat zie je.
TIP
‘Waar gaat jouw hart van zingen en ga jij (dus) van stralen? Stel jezelf én anderen in de komende periode deze vraag eens. Aan het kerstdiner, tijdens de oud- en nieuw toost of gewoon tijdens een frisse strandwandeling. Doe de dingen, waar je hart van gaat zingen. Dan garandeer ik je blijheid en licht in de duisternis.
Een hele mooie kerst en fijn oud en nieuw gewenst,
I-zine nr 25 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 46 2014
Hoe je je eigen rotonde herkent en de juiste afslag neemt.
Jaren geleden had ik een steeds terugkerende droom. Ik reed rondjes in een racewagen op een rotonde en allerlei vrienden, familie stonden langs de kant. Dat gaf mij een kick tot dat mijn benzine op was. Toen viel het kwartje. Ik was alleen maar aan het Doorbijten, Inschikken en Ploeteren. Ik moest erkennen dat ik zo niet in hetzelfde kringetje door kon blijven gaan. Wat ik door schade en schande leerde was: terugschakelen, gas terugnemen en (tijdig) een afslag nemen.
Leef ik nu lang en gelukkig? Ja en nee. Ik bevind me soms zomaar weer op de rotonde. Dan herken ik hetzelfde ‘dip’ gedrag en ben teleurgesteld dat het niet tot iets nieuws leidt. Ik geef de hele wereld de schuld, ben chagrijnig, moe, geïrriteerd en begrijp niet waardoor het komt. Mijn familie en vrienden zien me tobben en geven me goede raad. Ik luister niet, omdat ik het te druk heb met mezelf. Het besef dat ik weer in mijn droom ben beland, komt pas als mijn frustratie en moeheid zo erg zijn, dat ik mezelf helemaal gek maak. Dan herken ik mijn rotonde en voel: ik wil hier weg! Dit leidt op den duur tot een lege tank en geen toeschouwers meer langs de lijn.
Voor mij zit er niets anders op. Dippen, maar dan anders: Duidelijkheid krijgen in gedachten en gedrag, Inspiratie opdoen voor nieuwe keuzes en Positieve actie brengen in mijn leven. Dit haal ik uit het nieuwe boek van Brenée Brown getiteld; de moed van imperfectie. Zij is de vrouw die een waanzinnig mooie Ted-talk hield over de kracht van kwetsbaarheid. Ik verzamel de moed om bewust langzamer te gaan rijden en beraad me welke afslag ik wil nemen. Alle goede raad ten spijt, ík zit aan het stuur en moet kiezen. Spannend, want ik weet namelijk niet waar ik uit kom. Mijn rijkunsten zullen beproefd worden, ik kan verdwalen, maar ik kom ergens anders.
Individuen en teams die van hun rotonde af willen, laat ik vertragen of zelfs stilstaan. Met intensieve oefeningen geef ik hen inzicht in gedachten en gedrag. Ik laat ze oefenen in het creëren van duidelijkheid, door grenzen te stellen en anderen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid. Gevuld met nieuwe inspiratie durven ze onbekende wegen in te slaan. Deze positieve actie leidt –op langere termijn- tot minder uitval, lagere verzuimkosten en hogere scores op (medewerkers)tevredenheid. Dat is toch veel prettiger dan het draaien van – steeds meer- bekende rondjes!
Tip
(Her)ken jij jouw rotonde? Welk gedrag houd jij lang vol? Terwijl je weet dat dit niets nieuws brengt? Wat staat jou te doen? Een hulpmiddel kan zijn om je rotonde letterlijk te tekenen, of zoals ik in een team voorstelde, op de grond uit te leggen. Geef in de kern (de middenberm) weer welk herhalend gedrag deze rotonde verbeeldt. Zoek vervolgens of er afslagen zijn en zoja, welke. Vraag jouw ‘omstanders’ welke mogelijke nieuwe wegen zij voor jou zien. Loop ze, eventueel letterlijk op de grond, één voor één na. Geef ze, naam, beeld en richting en voel, bedenk en bepaal welke op dit moment bij jou past.
Ik neem de eerste rechts en jij?
I-zine nr 24 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 44 2014
Hét geheime wapen in verandering.
foto; Jeanny Savelkous
De boog kan niet altijd gespannen zijn! Als ik ontspanning en inspiratie nodig heb, kom ik bij de vrouwen tot rust en laad ik mijn batterij op. Dit geheime wapen ontdek ik pas de laatste jaren. En dat terwijl ik al 25 jaar tijdens diverse technische studies, werk en zelfs gezin, in een mannenwereld vertoef.
Niet voor niets beschreef ik mijzelf jaren geleden in een levensverhaal als ‘vuurmeisje’. Zo zag ik mijzelf, zeker toen ik al jong leidinggevende was bij de brandweer. Nu maak ik deel uit van ‘vurige vrouwen’; een vijf vrouw sterke intervisiegroep uit de opleiding systemisch werken. Een toepasselijke naam voor de stoere, krachtige, mooie, pittige vrouwen die ik in leidinggevende- en in ondersteunende functies in de veiligheidsregio en in andere technische organisaties tegenkom. Als heuse houdini’s verbergen ze hun vaak onbewuste kwetsbare kant, voor elkaar en voor de mannen met wie ze werken. Té vrouwelijk zijn, zien ze als zwakte en ze zijn bang voor afhankelijkheid en een ‘slap’ imago. Jammer! Daarmee laten ze de kans liggen om de kracht van hun kwetsbaarheid te tonen en zo het mannelijke en vrouwelijke in de organisatie in balans te brengen.
‘Hoe geef je zelfbewust leiding aan veilige verandering’ is een vraag waar ik veel leidinggevenden mee zie worstelen. Verandering in organisaties gaat meestal (eerst) over structuur, processen, taken; kortom de bovenstroom. Concrete aspecten waar het management, veelal mannen, goed weg mee weet. Maar hoe zit het met de gevoelens die een verandering opwerpt? Je ervaart verandering namelijk pas als veilig, als er ook aandacht is voor de zogenaamde ‘onderstroom’. Deze kent 5 fases: het voelen van urgentie, het loslaten van oud gedrag, het niet weten, de creatie of het nieuwe begin. Iedereen, ook de veranderaar zélf, gaat er in eigen tempo en intensiteit doorheen en regelmatig doe je een stap terug en weer vooruit.
Een sprekend voorbeeld ervaar ik tijdens een teamsessie waar zeer loyale (vrouwelijke) ondersteuners aangeven dat zij in de creatiefase zitten. Al pratende missen zij een duidelijk beeld van de consequenties voor hun functioneren in de verwachte verandering. Eigenlijk hebben ze nog niets losgelaten en voelen ze zich niet serieus genomen in de lopende reorganisatie. Gevoelens die ze niet makkelijk bespreken en die tot uiting komen in gedrag als weerstand, klagen, blijven hangen aan het oude, etc. Ze balen van de negatieve beoordeling en het niet serieus genomen worden. Wat ze nodig hebben is een luisterend oor en begrip voor wat er verloren dreigt te gaan of behouden moet blijven in de verandering.
Vurige vrouwen die zich van hun eigen kwetsbaarheid bewust zijn en elkaar vinden, kunnen openheid creëren. Als ‘klap op de vuurpijl’ volgt aan het eind van de teamdag voor de ondersteuners een demonstratieles boogschieten. De ‘aanjager’ is één van hen. Ik noem haar Diana: naar de godin van de jacht. Door haar pijlen te richten en de boog te spannen, juist door hem niet altijd gespannen te laten zijn, behaalt zij haar doelen. Zij is de beschermster van het kwetsbare. Ze ziet er stoer uit en spreekt eerlijk over haar fouten, haar twijfels, het niet weten. Zij zegt dat ze rust zoekt en ontwapent daarmee haar omgeving. Ze staat stil bij wat haar beroert en praat erover. Dat geeft herkenning bij haar collega’s, wat leidt tot samen leren, begrip andere oplossingen en innovatie. Kortom veilig veranderen. Niet voor niets mijn motto! Uit ervaring weet ik dat het enorm helpt als je je ‘sterk zijn’ laat varen en je met anderen verbindt. In mijn geval: hartstikke mis schieten bij handboogschieten, er hard om lachen en elkaar versterken met “vrouwenpower”.
TIP
Richt je pijlen op de verandering die jij voor ogen hebt. Word je bewust hoe jouw boog gespannen staat. In welke fase van de onderstroom zit je zelf? Voel je urgentie? Heb je oud gedrag losgelaten of moet je nog afscheid nemen? Weet je het even niet meer of zit je al in de creatiefase? Hoe voel je je? Bespreek deze gevoelens met anderen in jouw organisatie. Schiet en mis en toon je kwetsbaarheid. Laat je steunen, helpen! Wees een voorbeeld in het openen van jezelf en co-creëer een veilige verandering.
Hartelijke groet!
I-zine nr 23 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 42 2014
Een zelfbewust leider schept ruimte
“Mijn baas is als een grote eik. Onder zijn rijke bladerdak groeit niets. Ik overleef door in de straal daarbuiten zaadjes te strooien en water te geven”. Aldus een wat cynische collega uit de veiligheidswereld. Ik noem hem Henk. Zijn leidinggevende is iemand met veel ervaring en inhoudelijke kennis. Hij is echter zo kritisch en perfectionistisch, dat hij alles en iedereen tot in de details onder controle houdt.
Ik vraag Henk of hij zijn leidinggevende hierop feedback geeft of hulp vraagt bij zijn collega’s? Hij gelooft niet dat dit zal leiden tot verandering in deze organisatie, met als doel het voorkomen en bestrijden van risico’s. Over het algemeen zijn mensen in deze sector enerzijds avonturiers met lef, anderzijds loyale hulpvaardige zekerheidszoekers. Dus kiest Henk voor zekerheid en zoekt avontuurlijke projecten in en vooral buiten zijn reguliere werk. Op deze manier houdt hij het vol. Waarom? De beloning is niet verkeerd en andere banen liggen niet voor het opscheppen! Zijn situatie is blijkbaar niet frustrerend genoeg om te veranderen.
Toch zou het zoveel leuker en beter voor Henk en zijn leidinggevende kunnen werken! Maar hoe kom je samen uit dit patroon van controle houden en ruimte zoeken? Allereerst door de achtergrond ervan te begrijpen. In veiligheidsorganisaties is bestuurlijk gezag leidend. Vaak handelen zij uit angst voor politiek afbreukrisico. De top van de operationele dienst reageert als echte hulpverlener; onverschrokken en met acute oplossingen. Die dient de operationele organisatie onder strakke controle uit te voeren,
Zie daar de interne crisis! Professionals, zoals Henk, houden hier niet van. Ze klagen via ondernemingsraden of zoeken hun ruimte binnen of buiten het werk, Deze reactie roept meer controle en heerszucht op. Zo ontstaat een moeilijk te doorbreken negatieve spiraal. Verhoogd ziekteverzuim en een ‘wij-zij’ cultuur zijn symptomen van oplopende spanning. Iedereen heeft het te druk met controle en uitvoering om stil te staan bij wat er gaande is.
Wat ik thuis doe, gun ik leidinggevenden en teams in organisaties. Rustig en diep inademen en loslaten. Dat brengt je terug bij jezelf. Soms is echt afstand nemen nodig. Dan raak je bewust van je de neiging tot hulpverlenen, verantwoordelijk voelen en het probleem direct zelf op te lossen. Of erken je de hang naar berusting en het zoeken van avontuur, buiten de gegeven kaders om. Sta jezelf en de ander toe om even niets te doen! Jezelf niet groot of juist klein maken, licht en lucht toelaten en met nieuwsgierigheid kijken naar wat er om je heen wil groeien. Wat en hoe je water geeft of krijgt is aan jou!
Tip
Tel eens tot 10 en sta stil bij wat voor boom jij wil zijn. Hoe zie jij er uit, waar sta je, hoe stevig ben je geworteld? Hoe dik en wijdverbreid zijn je takken, komt er licht doorheen? Groeit er iets in jouw schaduw? Misschien heb je wat te snoeien, uit te dunnen, water te geven? Of moet je eens even niets ‘doen’ en er gewoon ‘zijn’? Zodat anderen meer in het licht komen en ruimte ervaren. Om te doen wat hen goeddunkt op een manier die bij hen past. Zie je al die kleine nieuwe lootjes al voor je? Wat een belofte voor een prachtig nieuw bos in de toekomst!
Hartelijke groet,
P.S. En vergeet onze workshop over de kracht van generaties niet! op 17 november a.s. van 15-19 uur.
I-zine nr 21 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 38 2014
Hoe verhalen mensen verbinden.
Hoe schaars en waardevol zijn ‘stil-sta’ momenten. Een ontspannen wandeling over het strand, een lunch op een zonovergoten terras of een uitgebreide kop koffie. Alleen, met je partner, kinderen, familieleden, oude of nieuwe contacten? Wat prijs ik mij gelukkig dat ik dit ook mijn werk mag noemen. Het is zo fijn én belangrijk om persoonlijke verhalen te delen en in een open sfeer ervaringen, gevoelens uit te spreken. Juist als we het moeilijk hebben!
Het blijkt lastig om échte en duurzame verbinding tot stand te brengen en te houden. Verbinding tussen partners, familieleden, directieleden, collega’s, medewerkers van verschillende afdelingen, andere organisaties en ‘burgers. Alsof we totaal ándere wezens zijn, die elkaar niet vanzelf opzoeken. Mensen waarin we ons niet kunnen verplaatsen, geen begrip voor kunnen hebben, laat staan dezelfde taal spreken.
Lang geleden vertelden mensen elkaar graag verhalen. Rondom kampvuren, tijdens bedevaarttochten, lange bootreizen, aan het hof, ontstonden mythen en sprookjes. Deze levenslessen werden gedeeld, doorverteld, mooier of erger gemaakt, uitgebeeld in schilderijen en voorstellingen en uiteindelijk opgeschreven. Het gaf vermaak, afleiding, troost, en zorgde voor onderricht.
Volgens John Campbell bevatten al deze verhalen een universele verhaallijn, genaamd ‘de reis van de held’. De held ‘ontwaakt’op zeker moment in zijn of haar leven, door een heftige gebeurtenis. De held herkent zijn roeping, gaat op pad en komt allerlei beproevingen tegen. De held faalt en leert ervan, krijgt hulp uit onverwachte hoek en slaagt erin zijn doel te bereiken. Ken jij je eigen heldenverhaal?
Waarom vertellen we hier niet vaker over? Gaat het niet meer van nature? Hebben of nemen we er geen tijd meer voor? Of hebben we het verleerd door het gebruik van alle sociale media? Vinden we het niet meer nodig omdat we individualiseren? Kijkend naar de ramp met de MH17 is dit niet het geval! Juist in tijden van onzekerheid en ellende is het delen van verhalen nodig en mogelijk.
De kunst is om hiervoor de juiste setting en randvoorwaarden te creëren. Tijd, een prettige locatie, mensen met een gemeenschappelijk doel, thema of vraag en bovenal interesse in elkaar. Dat is alles wat nodig is om tot prachtige persoonlijke verhalen, respect, begrip, trots en steun en nieuwe ideeën te komen. Waarom doen we dit niet veel vaker? Ook als er geen vervelende aanleiding is en het de kans vergroot dat we ‘nog lang en gelukkig samen leven’?
TIP
Vraag je eens af wat jouw verhaal is? Met wie zou je dit willen delen om meer verbinding te creëren? Zoek elkaar op. Ga samen eten, maak een wandeling, ga met een wijntje voor de open haard zitten, staar in een vuurkorf. Nodig de ander uit tot haar of zijn verhaal. Als het lastig voor je is, zie het alvast als één van jouw beproevingen om de stap naar verbinding te nemen. Gun jezelf en de ander een mooie ontmoeting. Laat je, net als ik, verrassen door wat het je allemaal oplevert.
En ik. ben benieuwd naar jouw verhaal!
Hartelijke groet,
Recente reacties