I-zine nr 18 Ilone Blaauw Veilig veranderen week 32 2014

5 praktijkvoorbeelden over valkuilen en uitdagingen in de veiligheidswereld.

• Veiligheidsregio’s zijn verantwoordelijk voor veiligheid.
• De brandweer weert brand.
• De politie handhaaft de orde.
• Rijkswaterstaat beheert (rijks-, vaar- en water)wegen.
• Justitie houdt mensen binnen.
• Ik kan ‘veilig veranderen’.

Waar ben jij goed in? Wat is jouw unieke kernkwaliteit?[1] Dit (natuur)talent geeft kracht, plezier en heeft je gebracht waar je nu bent. Hierdoor houd je stand. Vaak is het ook een ‘overlevingsmechanisme’. Jouw manier om met moeilijke situaties om te gaan.  Die kwaliteit kan ook je valkuil worden. Hij ‘dient’ je niet meer, jij  of je omgeving krijgt er last van. Dan is het tijd om vanuit deze kernkwaliteit te veranderen en de volgende, nog onbekende uitdaging aan te gaan.

Dit geldt voor ieder individu, maar ook voor teams, afdelingen en organisaties. Hoe langer jouw kwaliteit je gediend heeft, hoe moeilijker het is om ander gedrag te vertonen. In feite ben je ‘trouw’ aan dit gedrag. Anderen verwachten dit gedrag ook van je. Probeer het maar uit! Jouw omgeving vraagt iets nieuws, maar zal ook alles op alles zetten om je in jouw oude gedragspatroon te houden. Je gaat je toch niet in een keer ‘raar’ en onvoorspelbaar gedragen? ‘Doe maar gewoon, er verandert al genoeg’, etc..

Vanuit mijn ervaring zie ik het volgende:

Binnen de veiligheidsregio, verantwoordelijk voor veiligheid, blijkt het knap lastig, zelfs onveilig, om de verschillende hulpdiensten te verbinden.  Elke ‘kolom’ is van oorsprong gericht zijn op het goed doen van het eigen ding. Ze verlenen hulp en vragen er dus niet om. Ze kunnen het zelf! Als het niet goed gaat, volgt er een onderzoek. Samen één organisatie vormen, vraagt om openheid en delen van zaken, ook waar het niet goed gaat of je het simpelweg niet alleen kan. Wat nodig is, is vertrouwen, en dat ervaar je pas als je niet wordt afgerekend wanneer je je kwetsbaar opstelt. Zie hier de ‘onveiligheidsketen’.

Bij de brandweer, goed in het ‘weren’ van brand, begeleid ik teamsessies. Het doel is verbetering van samenwerking en elkaar beter leren kennen. De kracht van deze teams is expertise en vakinhoud. Ze werken vaak al lang samen en hebben elk inhoudelijk thema tot in detail met elkaar besproken. Ik vraag hen om hun van nature aanwezige ‘afweermechanisme’ uit te zetten en zichzelf, los van de inhoud, te laten zien. Dit is spannend en roept soms weerstand op, maar verbindt hen uiteindelijk op een andere laag.

De politieorganisatie handhaaft de orde en Rijkswaterstaat beheert wegen. Intern wellicht door nu verder te centraliseren. De vraag is of dit de organisatieontwikkeling en de medewerkers dient? Uit intervisie met politieleidinggevenden en teamsessies met ondernemingsraden van RWS, hoor ik juist behoefte aan visie met ruimte voor zelfsturing.

De Dienst Justitiële inrichtingen heeft de opdracht om gevangenissen te sluiten. Dit betekent dat er mensen uit moeten. Hoe neem je goed afscheid en begeleid je jouw medewerkers naar buiten?

En ik? Kan veilig veranderen omdat ik sterk ben in ’aansluiten’ in dit soort organisaties. Ik begrijp de herkomst van het gedrag en benoem dit open in een sfeer van vertrouwen. Ik richt me op wat ik zie gebeuren in de relatie en het proces. De aandacht van de opdrachtgever is over het algemeen al voldoende gericht op de inhoud. Mijn uitdaging is om onorthodoxe, ‘onveilige’ vragen en opdrachten in te brengen, zodat mensen uit hun comfortzone stappen. Zo schakel ik vanuit een veilige basis, via onveiligheid, naar een ander niveau van veiligheid.

TIP

Als je alleen maar ‘veilige’ dingen doet, verandert er helemaal niets. Ben je je bewust van de valkuil van jouw kernkwaliteit of die van jouw organisatie? Ervaar je ‘m als een belemmering? Ga dan op zoek naar de uitdaging. Stap uit je comfortzone. Zoek nieuwe verbindingen en schakel naar andere vormen van samenwerking. Vergroot je (zelf)vertrouwen en openheid. Zorg voor een betere (werk)sfeer, da’s ook beter voor je gezondheid. En bovenal: heb plezier en wees een inspirerend voorbeeld voor anderen!

Een zomerse groet!

 

 

 

 

[1] Kernkwaliteitenmodel van Offman